آیت‌الله طالقانی هم در حوزهٔ نظر و اندیشه و هم در عرصهٔ عمل اجتماعی دارای سعه صدر و وسعت مشرب بود و اهل مدارا. به همین سبب، با جریان‌های گوناگون فکری و رهبران حرکت‌های سیاسی مبارزاتی تعامل داشت و در آراء، آرمان‌ها و نگرش‌های آنان تأمل می‌کرد. بدون تعصب و جزم‌اندیشی درعین پای‌بندی و ایمان استوارش به شریعت اسلامی و مکتب فکری قرآن کریم، با صاحبان آراء و مکاتب فکری، آثار متفکران مکاتب مختلف و مدافعان و مدعیان آن به گفت‌وگو می‌پرداخت.
زندگینامهٔ سیاسی آیت‌الله طالقانی کتابی است که به بررسی تحلیلی زندگی او می‌پردازد و از این رو، به ناگزیر در این کتاب بخش‌های عمده‌ای از تاریخ معاصر ایران نیز مرور شده است تا تأثیرپذیری این اندیشمند معاصر از محیط سیاسی اجتماعی و تأثیرگذاری متقابل او بر فضای روزگارش به‌درستی تبیین شود.